De CVS prijs 2019

Juryrapport CVS prijs 2019

De jury heeft alle samenvattingen gelezen en hier 11 papers uit gekozen die vervolgens zijn beoordeeld op 1) wetenschappelijke kwaliteit, 2) beleidsmatige relevantie en praktische toepasbaarheid, 3) de mate van 'inspiratie die het oproept, grensverlegging en lef/gedurfde stellingname', 4) de relatie met het thema van 2019, onder het vergrootglas van de boze burger! Uiteindelijk zijn vijf papers genomineerd waarvan er drie in de prijzen zijn gevallen. Daarnaast is er dit jaar voor het eerst een originaliteitsprijs, die naast de drie reguliere prijzen is toegekend. De beoordeling van de samenvatting en papers heeft geblindeerd plaatsgevonden, dus zonder de namen en organisaties van de auteurs te kennen.

1^e prijs

Bereidheid tot gebruik van de nachttrein voor langeafstandsreizen binnen Europa
Martijn Heufke Kantelaar en Barth Donners

Vliegen is een belangrijke bron van CO2 uitstoot. Steeds meer burgers hebben vliegschaamte, maar er zijn maar weinig alternatieven voor het vliegen. Het stimuleren van alternatieven voor vliegen is een mogelijke maatregel om de doelen uit het klimaatakkoord te behalen. Dit paper toont met een goed uitgewerkt en toegelicht stated preference onderzoek aan op welke wijze de nachttrein kan concurreren met het vliegtuig. Privacy en een eigen slaapplek worden door potentiele gebruikers erg gewaardeerd. Jongeren zijn positiever over de nachttrein dan ouderen. Concurreren op prijs blijkt geen goed idee. Opvallend is dat frequente OV reizigers relatief negatief zijn over de nachttrein. Helaas kon daar binnen de data geen verklaring voor worden gevonden. Het paper heeft een hoge wetenschappelijke kwaliteit in combinatie met een hoge beleidsmatige relevantie. Daarom is het paper door alle juryleden hoog gewaardeerd.

2^e prijs

Participatie en Onderzoek Combineren via Burgerwetenschap: het Voorbeeld van Straatvinken
Machteld Laureyns, Thomas Vanoutrive en Huib Huysec

Een betrokken burger is een begripvolle burger. Dit paper toont een voor de jury nieuwe manier om burgers te betrekken bij het mobiliteitsbeleid. Onder de noemer burgerwetenschapsprojecten is het project Straatvinken uitgevoerd. Een grote stad in Vlaanderen heeft tot doel de modal split van de auto terug te brengen van 70% naar 50%. Deze ambitie krijgt draagvlak door burgers in te zetten bij het opzetten van het onderzoek en het tellen van mobilisten in hun eigen straat. Zij rapporteren daarnaast over de verkeersleefbaarheid in hun straat. De methode levert veel inzichten en draagvlak op. Een verbeterpuntje is dat de auteurs niet ingaan op de beperkingen van de methode. De jury vond het een paper dat heel goed aansluit op het thema, met een heel interessante onderzoeksmethode om inzicht te krijgen in de modal split op straatniveau, maar vooral ook vanwege betrokkenheid van bewoners. Het paper is goed opgebouwd, helder en duidelijk geschreven.

3^e prijs

Risico op vervoersarmoede onder huishoudens in Utrecht en Heerlen

Gabrielle Uitbeijerse, Astrid Kampert en Judith Nijenhuis
Vervoersarmoede is een opkomend thema. Het gaat over het niet kunnen komen waar je wilt (of moet) komen, waardoor je deelname aan de maatschappij wordt belemmerd. In dit paper is een nieuwe indicator ontwikkeld om vervoersarmoede te meten. Op basis van risicoscores op negen goed doordachte deelindicatoren worden huishoudens gescoord. Dit leidt tot analyses die aantonen dat de vervoersarmoede in Heerlen groter is dan in Utrecht. Daarbij valt wel op dat het verschil tussen beide gemeenten intuïtief klein lijkt; de jury had grotere verschillen verwacht. De jury vond dit een erg goed uitgewerkt paper met een hoge wetenschappelijke waarde en goed aansluitend op het thema. De beleidsmatige relevantie is in potentie hoog, maar er moeten nog wel stappen gemaakt worden om de indicator in de praktijk goed toe te kunnen passen.

Originaliteitsprijs

Vlieg liever vanop een klimaatneutrale luchthaven: ## Airports communicatielijn voor de milieubewuste reiziger

Kobe Boussauw en Thomas Vanoutrive

Dit jaar is er voor het eerst een originaliteitsprijs uitgereikt. Deze prijs is voor het paper dat is opgevallen vanwege de originaliteit van het onderwerp en gedurfde stellingname. De keuze is gevallen op een Vlaamse inzending over een klimaatneutrale luchthaven. Dit paper haalt de pluiskam door het beleid van de luchthaven om te bepalen of zij daadwerkelijk haar best doet voor de leefomgeving en het afremmen van de klimaatverandering. De auteurs concluderen dat deze luchthaven goed is in luchtfietsen op het vlak van klimaatverandering. Zij stuurt het maatschappelijke debat bewust een kant op en profileert zich als klimaatneutraal door de CO2 uitstoot van vertrekkende vluchten niet te tellen tot haar verantwoordelijkheid. De onderzoekers stellen dat de luchthaven feitelijk een van de grootste vervuilers van België is. De jury vond dit paper een genot om te lezen en prijst de schrijvers voor de gedurfde stellingname rondom het klimaatbeleid.

De jury van het CVS 2019

Jan Banninga, Nederlandse Spoorwegen

Geertje Hegeman, Royal HaskoningDHV

Marie José Olde Kalter, Goudappel Coffeng

Jos Kalfsbeek, Twynstra Gudde

Maaike Snelder, TNO

Casper Stelling, MuConsult (juryvoorzitter 2019)